Wednesday 19 March 2008

Περί αιματηρών θυσιών

Διαβάζα πριν από λίγες μέρες σε μία αγορά συζήτησης ότι οι Έλληνες κάνανε αιματηρές θυσίες και ότι αυτό ήτανε κάτι το μεμπτό. Δε θα ήθελα να αναλύσω παραδείγματα από σημερινές παρόμοιες καταστάσεις (γαλοπούλες τα Χριστούγεννα, αμνοερίφια το Πάσχα κλπ), απλώς θα ήθελα να πω δύο λόγια για τις αιματηρές θυσίες των Ελλήνων.

Η θυσία για τους Έλληνες εθνικούς είναι κάτι το ιερό. H επικοινωνία με τους θεούς γίνεται μέσω των ιεροπραξιών και κατά συνέπεια και των θυσιών, ως αναπόσπαστο κομμάτι των ιεροπραξιών. Η θυσία (αιματηρή ή αναίμακτη) είναι ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε ιεροπραξίας. Ο ταύρος, το πρόβατο, η αίγα, ή οποιοδήποτε άλλο ζώο, παρουσιάζεται στους θεούς και μετά θανατώνεται, καίγεται και τρώγεται από τους συμμετέχοντες στην ιεροπραξία. Η θυσία δεν είναι μία στυγνή και βλοσυρή πράξη· είναι ένας σοφός και έμφρωνας τρόπος να αντιμετωπίσουμε την ανάγκη σφαγιασμού ενός ζώου προς βρώσιν. Στην πραγματικότητα η ιεροτελεστία που συνοδεύει τη θυσία δείχνει ότι υπάρχει ένταση και τεταμένες αισθήσεις για τη θανάτωση του ζώου. Έτσι με την ιεροπραξία δημιουργήται η ψευδαίσθηση ότι το ζωντανό πηγαίνει ηθελημένως προς το θάνατό του και πριν την θανάτωσή του όλοι οι παρεστώτες πετούνε από λίγο κριθάρι πάνω του, σαν να επωμίζονται όλοι την ευθύνη της σφαγής. Τη στιγμή του σφαγιασμού οι γυναίκες μοιρολογούνε, ως σημάδι αναγνώρισης της σοβαρότητος του να αφαιρείς ζωή.

Η θυσία ως ιερή στιγμή είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των ειροπραξιών· η επίγνωση ότι κάθε μετάβαση εμπεριέχει απώλεια. Και αυτή ακριβώς η απώλεια αναγνωρίζεται κατά της διάρκεια της ιεροτελεστίας.

8 comments:

Ερινύα said...

Ακριβώς έτσι έχει το πράγμα Πάνο και κατά την δική μου άποψη. Σήμερα, όλοι κάνουν πως δεν ξέρουν -και αν ξέρουν ξεχνούν- την ύβρι των βιομηχανοποιημένων κτηνοτροφικών μονάδων και των σφαγείων. Οι άνθρωποι, που τρώνε κρέας, δεν έχουν επίγνωση βασισμένη σε δικό τους βίωμα, του τι σημαίνει η δολοφονία ενός ζώου, που αποσκοπεί στην θρέψη επιβίωσή μας. Ως εκ τούτου, κρίνω και εγώ οτι οι συκοφαντούμενες από τους υποκριτές χριστιανούς αιματηρές θυσίες ζώων, τα οποία στη συνέχεια καταναλώνονταν ως τροφή, των προγόνων μας ήταν κι αυτές ένα από τα πολλά στοιχεία της ανωτερότητας του πολιτισμού τους.

elli said...

Πολύ ωραία η δικαιολογία
σαν αφαιρείς του ζώου τη ζωή
χωρίς αιτία
Γιατί δεν τρώγαν χορταράκια
γάλα κι άλλα πραματάκια.
Εσένα θα σ΄άρεσε πολύ
σαν σου αφαιρούσαν τη ζωή
να το κάνουν με τρόπο τελετουργικό
ή έστω και πολύ δραματικό;
Δεν ήταν ποτέ καλή η θυσία
με όποια δικαιολογία.
Κρίμα που στο δικό μας τον καιρό
αντί να προσπαθούμε
τη ζωή των ζώων να κατανοούμε,
τα δολοφονούμε εν ψυχρώ
κι΄εμείς και τα φθονούμε.
Τί ωραίοι που είμαστε αλήθεια
έχει ο νούς μας τέτοια ευρήθεια κι΄όταν δολοφονούμε των ζώων τη ζωή
μετά δικαιολογούμε τη βλακεία μας αυτή
Δεν τρώτε κανα χορταράκι
μη σας τα πεί ο Δίας ένα χεράκι
γιατί δεν έχει ο άνθρωπος μόνο
αισθήματα
έχει το ζώο πιότερα συναισθήματα.

Γιατί τάχα είμαστε ανώτεροι εμείς;
καλό θα ήταν να αναρωτηθείς.

Panos Konstantinidis said...

Έλι ωραίο το ποιηματάκι σου αλλά κάπου χάνει το νόημα του κειμένου που έγραψα.

Κατ' αρχάς ποτέ δεν είπα ότι ο άνθρωπος είναι ανώτερος. Κανείς δεν είναι ανώτερος, ούτε φυσικά το λεοντάρι που τρώει την αντιλόπη είναι ανώτερο, αλλά την καταβροχθίζει διότι είναι μέσα στη διατροφική αλυσίδα. Το ίδιο γίνεται και με τον άνθρωπο, η Φύση τον εξέλιξε έτσι ώστε το κρέας επίσης να είναι μέσα στη διατροφική του αλυσίδα. Το να προσπαθήσει να τραφεί αποκλειστικώς και μόνο με φυτά και γάλα είναι για εμένα τελείως παρά-φύσιν ενέργεια.

Δεύτερον, η ζωή των ζώων κατανοείται, γι' αυτόν ακριβώς το λόγο και οι ιεροπραξίες δίνανε τόση σοβαρότητα και βάρος στον τρόπο θανάτωσης του ζωντανού. Δεν το κάνανε "για πλάκα", το κάνανε για να επιβιώσουνε. Και δυστυχώς η διατήρηση ζωής απαιτεί μετάβαση, από μία κατάσταση σε μία άλλη.

Γιατί, για εσένα, είναι πιο λογικό να τρώμε μόνο φρούτα/καρπούς/κλπ και όχι κρέας; Μήπως όταν κόβεις έναν καρπό από ένα δένδρο αυτό δεν είναι θανάτωση; Όταν θερίζεις τα στάχυα δεν είναι θανάτωση; Δεν είναι μετάβαση από μία κατάσταση σε μία άλλη; Γιατί είναι πιο σοβαρός ο θάνατος ενός ζώου και όχι ο θάνατος ενός φυτού; Επειδή ένα κατσίκι ρεκάζει ενώ μια μηλιά δε θα σου πει τίποτα αν κόψεις ένα μήλο; Επειδή αιματώνει; Μα και τα φυτά βγάζουνε κάποιου είδους "αίμα" αν το σκεφτείς. Αν κόψεις το μίσχο ενός λουλουδιού θα δεις ότι βγάζει ένα είδος υγρού. Συμφώνως με τη δική σου τη λογική τότε το μόνο που θα έπρεπε να τρώμε είναι τα φρούτα/καρποί που έχουνε ωριμάσει και πέσει από τα δένδρα.

Η βρώση κρέατος είναι το πιο φυσιολογικό πράγμα που υπάρχει. Απλώς ο άνθρωπος με το μυαλό που διαθέτει μπορεί να κατανοήσει τη σοβαρότητα του να αφαιρείς ζωή και προσπαθεί να μετριάσει την πράξη του σφαγιασμού.

ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΣ said...

Θα διαφωνήσω μαζί σου Πάνο. Η βρώση κρέατος δέν είναι ότι πιό φυσιολογικό για τον άνθρωπο, το αντίθετο θα έλεγα. Ο Πλούταρχος στο βιβλίο του 'Περί σαρκοφαγίας' περιγράφει και εξηγεί τους λόγους. Είναι υποκρισία βέβαια να θεωρούμε την θυσία βέβηλη & αποκρουστική πράξη απ' την στιγμή που τρώμε κρέας, αλλά απ' την άλλη δέν πρέπει να ξεχνάμε ότι
οι αρχαίοι φιλόσοφοι, προ-Σωκρατικοί, Σωκρατικοί, νεο-Πλατωνικοί κλπ, απέφευγαν το κρέας, και άν κάποιοι απ' αυτούς έτρωγαν το έκαναν μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις.

ΙωάννηςΚ (πρώην ioannisk) said...

Έτσι και αλλιώς τα ήθη και τα έθιμα έχουν αλλάξει εντελώς από την αρχαιότητα οπότε δεν μπορούμε να κρίνουμε τους αρχαίους Έλληνες για τα έθιμα τους. Ένα παράδειγμα, η ομοφυλοφιλία ήταν διαδεδομένη στην αρχαιότητα ενώ οι μοντέρνοι Έλληνες είναι σε γενικές γραμμές ομοφωβικοί.

Τριπτόλεμος said...

Φάτε κρέας ή δηλώστε Πυθαγόρειοι!

Τριπτόλεμος said...

Όσον αφορά την ομοφυλοφιλία...τι πράμα είναι τούτο να θέλουν κάποιοι ντε και καλά να μας πείσουν ότι οι πρόγονοί μας ήσαν ομοφυλόφιλοι.
Υπήρχαν κρούσματα όπως υπάρχουν και σήμερα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν ένα γενικευμένο φαινόμενο... και για του λόγου το αληθές, για να δεις φίλε μου πως δεν σήκωναν μύγα στο σπαθί τους η Πόλη των Αθηνών αλλά και η Πόλη της Σπάρτης είχαν νόμους με βαριές ποινές, μέχρι και θάνατο πάνω σε αυτό το θέμα.
Πρέπει να σταματήσει αυτός ο νεο-οθωμανισμός και εξευτελισμός της ιστορίας μας από έλληνες.
Αρκετούς Εφιάλτες και Βαλλιανάτους είχε η Ελλάδα...μας προέκυψε και Τρεμόπουλος...έλεος.

ΙωάννηςΚ (πρώην ioannisk) said...

@Τριπτόλεμος
Η Ομοφυλοφυλία στην αρχαιότητα ήταν πολύ διαδεδομένη αλλά έτσι και αλλιώς μετά από 2500 χρόνια δεν έχει σημασία.